مساحت استان خوزستان: 64055 كيلومتر مربع
جمعيت: 4274979 نفر (طبق سرشماري سال 1385)
مركز استان: شهر اهواز( جمعيت 985614 نفر)
استان خوزستان، درجنوب غربي ايران وشمال خليج فارس، بين 30 تا 33 درجه عرض شمالي و 47 تا 50 درجه طول شرقي از نصف النهار گرينويچ قرار گرفته است. اين استان از غرب با كشور عراق، از شمال با استان لرستان و ايلام، از شرق با استان هاي چهارمحال بختياري و كهگيلويه و بويراحمد و از جنوب با استان بو شهر و خليج فارس همسايه است. مركز اين استان، شهرستان اهواز است اين استان داراي 23 شهرستان،51 بخش،127 دهستان و 54 شهر مي باشد.
از زمان ورود اعراب به ايران اسلام دين اكثريت مردم خوزستان شد. تا قبل از قرن هشتم هجري مسلمانان به سني، حنفي، شافعي و معتزلي تقسيم مي‌شدند. در زمان سلطان محمد خدابنده تشيع در خوزستان رواج يافت و با قدرت گرفتن مشعشعيان و سپس صفويان شيعه مذهب اكثريت مردم خوزستان شد.
| رديف | عنوان | آدرس | تلفن |
| 1- | بازارچه كارون | كوي ابوذر(حصير اباد)خيابان كارون | _ |
| 2- | بازارچه عامري | انتهاي خيابان آزادگان(عامري) | _ |
| 3- | بازارچه فرهنگشهر | بلوار فرهنگ شهر | 3353297 |
| 4- | ميدان ميوه وتره بار الغدير | جاده انديمشك قبل از پليس راه | 3365421 |
| 5- | بازارچه شهيد باهنر | كوي ايثار بلوار معلم | 2907444 |
| 6- | بازارچه سعادت | فاز 2 پادادشهر | 5523614 |
| 7- | بازارچه اتحاد رازي | خيابان شريعتي بين رازي و مهران | _ |
مهمترين ارتفاعات بالاي دو هزار و 500 متر استان خوزستان: تاراز، تلگه، تورك، دوتو، كله، مونگشت است كه دامنه برخي از اين كوه‌ها از جنگل پوشيده شده و در نوع خود جذابيتي خاص ايجاد كرده است.
كوه تورك ايذه: كوه تورك جزو دهستان سوسن شهرستان ايذه است. اين كوه در فاصله 91 كيلومتري شمال باختري ايذه با ارتفاع 3319 متر واقع شده است. اين كوه سرچشمه رودخانه هاي آب بازفت و لب است. تورك از شمال باختري به كوه لم لي متصل است و جزو كوهستان زاگرس به شمار مي رود.
كوه جنگلي دوتو: كوه جنگلي دوتو در دهستان هپرو، در 58 كيلومتري جنوب خاوري ايذه واقع شده است. ارتفاع اين كوه حدود 3170 متر است. اين كوه از جنوب به كوه كله متصل است و از شمال به كوه ليراب مي پيوندد. دامنه هاي خاوري اين كوه به دره رودخانه سيراب و دامنه هاي باختري آن به دره رودخانه صيدون متصل مي شود. در دامنه باختري اين كوه درياچه درميان دو كوه كله و دوتو قرار دارد و آب از زمين و اطراف آن مي جوشد. دامنه هاي اين كوه از جنگل پوشيده شده و جزو كوهستان مونگشت از كوهستان بزرگ زاگرس به شمار مي رود.
كوه كله: كوه كله در دهستان هپرو و در 59 كيلومتري جنوب خاوري ايذه واقع شده است. ارتفاع اين كوه حدود 3010 متر است. اين كوه از شمال به كوه دوتو متصل است. رودخانه صيدون از باختر، رودخانه اعلاء از جنوب و رودخانه هاي ليراب و سمه از خاور آن عبور مي كنند. در دامنه باختري اين كوه چشمه اي است كه آب آن در يك درياچه كوچك جمع مي شود. اين درياچه كه«دوتو » نام دارد در ارتفاع حدود 1680 متري قرار دارد. كوه كله جزو كوهستان مونگشت از كوهستان بزرگ زاگرس به شمار مي رود و دامنه هاي آن از جنگل پوشيده شده است.
كوه قلعه نجف: كوه قلعه نجف به ارتفاع 1765 متر در دهستان اسوار بخش مركزي شهرستان رامهرمز و در 37 كيلومتري جنوب خاوري شهر رامهرمز واقع است. سرچشمه آب دره نج ، آب ابوالفارس و رودخانه تلخ از اين كوه است. رشته اي از مجاور روستاي دالون واقع در شمال باختري تا تنگ انارج واقع در جنوب خاوري به طول 26 كيلومتر كشيده شده و رودخانه تلخ، سراسر دامنه خاوري آن را طي مي كند. اين كوه پوشيده از جنگل و جزو كوهستان بزرگ زاگرس است.
كوه چادون: كوه چادون به بلندي 2430 متر در دهستان اسوار بخش مركزي و در 53 كيلومتري جنوب خاوري شهر رامهرمز و شمال خاوري روستاي دره بيد واقع است. رودخانه هاي سندان و تلخ از اين كوه سرچشمه مي گيرند. از باختر به كوه تنبلان مي پيوندد. تنگ سندان كه در خاور اين كوه قرار دارد آن را از سياه كوه جدا مي كند. اين كوه پوشيده از جنگل و جزو رشته كوه سفيد كوهستان بزرگ زاگرس است.
كوه تنبلان: كوه تنبلان به بلندي 2110 متر در دهستان اسوار (ابوالفارس) از بخش مركزي و در 43 كيلومتري خاور شهر رامهرمز، جنوب روستاي دره بني قرار دارد. اين كوه از شمال باختري به كوه بنار كموتران و كوه گردكي، از جنوب به كوه چتلين، از شمال به كوه سام و از جنوب خاوري به كوه مهره متصل است. جزو رشته كوه سفيد از كوهستان بزرگ زاگرس به شمار مي رود و پوشيده از جنگل است.
كوه گردكي: كوه گردكي به بلندي 1513 متر در دهستان رستم آباد بخش مركزي در 32 كيلومتري شمال خاوري شهر رامهرمز، شمال باختري روستاي دالون واقع است. اين كوه از جنوب خاوري به كوه تنبلان و كوه بنار كموتران متصل مي شود و رودخانه اعلا از دامنه شمالي ان مي گذرد. قسمت بزرگي از اين كوه از جنگل پوشيده شده و جزو كوهستان بزرگ زاگرس به شمار مي رود.
كوه مهره: كوه مهره به ارتفاع 2849 متر در دهستان اسوار بخش مركزي و در 54 كيلومتري جنوب خاوري شهر رامهرمز، جنوب روستاي ماوي واقع است. اين كوه از شمال باختري به كوه تنبلان، از جنوب به كوه چادون و از جنوب خاوري به سياه كوه متصل است و جزو رشته كوه سفيد از كوهستان بزرگ زاگرس به شمار مي رود. اين كوه پوشيده از جنگل است و در مرز شهرستان هاي رامهرمز، ايذه و كهكيلويه قرار دارد.
غارها، فضاهاي خالي اي هستند كه با گذشت ميليون ها سال در كوه ها پديد مي آيند. غارها چه در ايران و يا ديگر جاهاي جهان در زمين هايي كه آهكي يا دولوميتي هستند به وجود مي آيند و بيشتر آنها مربوط به دوران دوم زمين شناسي هستند. تشكيل آنها به به اين صورت بوده كه گاز كربنيك موجود در هوا هنگام بارندگي و حل شدن در آب و نفوذ به رگه ها و سنگ هاي آهكي در ميليون ها سال، سبب انحلال تدريجي سنگ هاي اصلي شده و حفره ها و مجاري بزرگ زير زميني را ساخته است. گاهي اين سوراخ ها محل گرد آمدن آب و ايجاد مخازن و رگه هاي آب زير زميني مي شوند. استان خوزستان از جمله جاهايي است داراي زمين آهكي و دولوميتي مي باشد، بنابراين برخي غارها در آن كشف شده كه از جاذبه هاي طبيعي زيبا و شگفت آوري برخوردارند و منابع ارزشمند گردشگري به حساب مي آيند.
غار اشكفت سلمان ايذه: غار سلمان در فاصله سه كيلومتري جنوب باختري شهر ايذه كنوني، در انتهاي دره‌اي واقع شده است. اشكفت سلمان محوطه اي وسيع است كه در درون صخره طبيعي كوه به صورت سرپناهي با آثار آبرفتي و يك چشمه آب شيرين گوارا كه از درون غاري كوچك و باريك بيرون مي‌آيد تشكيل مي‌شود. روبه روي مجموعه اشكفت سليمان در سمت راست و در منتهي اليه كوهي كه روبه روي آن است دو نقش نيم رخ برجسته كه در درون دو چهارگوش معقر حجاري شده‌اند، وجود دارد. در خاور اين دو لوحه اشكفت بزرگ يعني سايه بان خميده كوه قرار دارد كه در زير آن بر روي بدنه كوه يك كتيبه مستطيل شكل ميخي و چند نقش حجاري شده و در زير اين كتيبه كه در ارتفاع قرار دارد، محل نشستن و تختگاه و يا انجام مراسمي ديده مي‌شود.
غار پبده: يكي از مهمترين غارهاي استان خوزستان، غار پبده در شمال شهرستان لالي است كه آثار زندگي از 17 هزار سال پيش در آن به دست آمده است.
دره شوي دزفول: دره زيباي شوي در حاشيه خاوري رودخانه سزار در باختر كوه سالن قرار گرفته و يكي از مناطق تاريخي استان به شمار مي رود. آبشار شوي كه زيباترين آبشار ايران محسوب مي شود در اين دره جاري است. اين دره غار تاريخي، زيارتگاه محلي، قلعه و ديگر آثار تاريخي را همراه با روستاي تاريخي شوي در خود جاي داده است.
اقوام و زبان: اعراب، عمله‌ها ، بختياريها، بالاگريوه‌ها و كولي‌ها از اقوام ساكن در استان هستند. لري، فارسي با لهجه‌هاي دزفولي، شوشتري، بهبهاني، آباداني و خرمشهري (لهجه شهرنشينان) و عربي از زبان‌هاي رايج در خوزستان هستند.
ازيهاي سنتيِ اعراب
شاملِ:تُبه- چعب بازي- حيله- عظيم الغطاء- غمازه جيجو- رُكبان-مهابث-راوت يا رُوا- سبط يا ثابت- علي ابو- ُمسگِلَه- اُم ذيوه- لعب لوز- لعب تين-گِلول-گُرگِتَه-شِگَت َبطَن عُمَر
معرفي ِ چند بازي سنتيِ اعراب
عظيم الغطا
در اين بازي كه در شب هاي مهتابي انجام مي شود تعدادي دور هم جمع مي شوند و كسي بر حسب قرعه انتخاب مي شود تا تكه استخواني تهيه كند. سپس بازيكنان ديگر چشمهايشان را مي بندند و شخص انتخاب شده در همان لحظه استخوان را به نقطه اي پرت مي كند. بعد از آن بازيكنان كه چشم خود را باز كرده اند به جستجوي استخوان مي پردازند. هر كدام از بازيكنان كه استخوان را بيابد به عنوان بردنده محسوب خواهد شد. اين بازي در تحقيقات مردم نگاري شهرستان خرمشهر ثبت شده است.
حيلِه
اين بازي را بيشتر از همه دختران انجام مي دهند. بدين ترتيب پاي خود را در بغل مي گيرند و مي دوند. در اين رقابت هر كس بتواند بيشتر بدود برنده خواهد بود. اين بازي در تحقيقات مردم نگاري شهرستان خرمشهر ثبت شده است.
گُرگِتَه
اين بازي بيشتر در فصل برداشت محصولات، بين دختران و پسران كشاورز انجام مي شود. هنگام برداشت خرما ها، بچه ها كلمه "گرگته"را يك نفس ادا كرده و خرماهايي را كه روي زمين ريخته شده اند، جمع كرده و در جعبه ها مي ريزند. هر كس كه بتواند اين كلمه را با همان نفس بكشد، و خرماي بيشتري جمع كند، برنده خواهد بود. اين بازي در تحقيقات مردم نگاري شهرستان آبادان ثبت شده است.
ُهمِرييَه- hommeriye
در اين بازي كه در آب انجام مي شود تمام افراد شناكنان به سوي جلو حركت مي كنند. فرد انتخاب شده به دنبال آنها شنا مي كند. به هر كس كه رسيد و دستش را روي سر او گذاشت، آن فرد بايد پشت سر بقيه قرار گيرد و مانند فرد قبلي همين كار را تكرار نمايد. اين بازي در تحقيقات مردم نگاري شهرستان شوش ثبت شده است.
ِاحبال(طناب كشي)
وسيله بازي طنابي بلند و محكم است و گاهي مقداري پارچه. در اين بازي ابتدا خطي روي زمين مي كشند بعد در وسط طناب دو گره در فاصله معين مي زنند يا به جاي گره، دستمالي در وسط طناب مي بندند. هر گروه يك سر طناب را مي گيرد و با فرمان سر گروه بازي آغاز مي شود. هر كدام از گروهها تلاش مي كنند طناب را به سوي خود بكشند. اگر گروهي موفق شود با كشش طناب، گره يا دستمال محدوده گروه مقابلشان را از روي خط مرزي به سوي خود بكشند، برنده خواهند بود. اين بازي در تحقيقات مردم نگاري شهرستان شوش ثبت شده است.
بازيهاي سنتي لرها و بختياريها
كله ورووانكkelavaruvânak))- خرس خرسي(xers xersi)-جيزبازي(jizbâzi) يا پندگال(pendegâl (- پشكل غار(peškelegâr)- كاكله مشت يا پوچ بازي(kâkelamošt)- تپ تپو(taptapu)- تل تل(taltal)- بند سرلنگ (bande sare leng)- قاچو- بِتي بازي- چغال( چغه)-دال پِلان-ُگل ُگلرز- قاو- چزگو- جوزو- هِي مِلكي-كاز كيز-كيله پينه-چو چور- طاق پيل- چار پشكلي- خالكي
معرفي چند نوع بازيِ سنتيِ لري و بختياري
خرس خرسي xers xersi
اين بازي از جمله بازيهاي مردانه است كه در مراسم عروسي و جشنهاي بختياري برگزارمي شود و در آن يك نفر با پوسيدن لباسهاي مندرس و انداختن پتو به دور خود به صورت خرس در مي آيد و به بقيه حمله مي كند و ديگران با ديدن وي در چنين حالتي مي خندند. در واقع اين بازي جنبه مزاح و سرگرمي براي حاضرين در مراسم را دارد. اين بازي در تحقيقات مردم نگاري شهرستان ايذه ثبت شده است.
بند سرلنگ bande sare leng
دراين بازي كه توسط مردان و پسران برگزار مي شد طنابي را به پاي يك نفر مي بستند و عده اي دور او مي چرخيدند و يك نفر با كفش و يا وسيله اي او را كتك كاري مي كردند و فرد در بند نيز سعي مي كرد با پا به پاي آنها بزند٬ اگركسي را مي زد آن فرد جاي وي دربند گرفتار مي شد و توسط بقيه كتك مي خورد. اين بازي در تحقيقات مردم نگاري شهرستان ايذه ثبت شده است.
بالا بلنديbalabolandi
اين بازي مخصوص دختران لر و بختياري است و در آن معمولا، بچه هاي سنين 5 تا 10 ساله شركت ميكنند. فصل انجام اين بازي عمدتا در بهار است. در اين بازي، يك نفر نقش گرگ دارد و بقيه به عنوان گوسفند به جاهاي بلند فرار مي كنند. آنها اجازه نمي دهند فردي كه نقش گرگ را دارد، به آنها دسترسي پيدا كند. فردي كه توسط گرگ دستگير شود، از بازي اخراج مي شود. اين بازي در تحقيقات مردم نگاري شهرستان ايذه ثبت شده است.
سيم سيم مجسمه
اين بازي كه در روستاهاي لر نشين اطراف شوش انجام مي شود. بازي سيم سيم مجسمه با ريتم و ساز و دهل انجام مي شود و همراه آن اشعاري خوانده مي شود. هنگامي كه شعر تمام مي شود، آهنگ قطع شده، تمام افراد بي حركت مي مانند. كسي بازنده است كه هنگام قطع آهنگ همچنان مشغول رقص باشد. اين بازي در تحقيقات مردم نگاري شهرستان شوش ثبت شده است.
چوب بازي(چو بزي)- ču bozi
چوب بازي عمدتا در مراسم عروسي اجرا مي شود. سن بازيگران معمولا 15 سال به بالاست. وسايل بازي شامل يك چوب ضخيم و بلند و يك چوب باريك و كوتاه يا شيلنگ است. نفر اول چوب ضخيم را برداشته و دور ميدان راه مي رود و رجز مي خواند و ديگران را به بازي فرا مي خواند.
فردي كه ابراز تمايل به بازي دارد چوبي باريك بر مي دارد.حركات بازيكن با ريتم خاصي از ساز و دهل همراه است. فردي كه چوب باريك بر مي دارد، در حالي كه با دو دست چوب رابالاي سرش نگه مي دارد، شروع به رقصيدن و چرخيدن مي كند. هنگامي كه او قصد دارد به نفر اول(كسي كه چوب ضخيم در دست دارد)حمله كند، او(نفر اول)چوب را با كمي فاصله از خود در زواياي 60-90 درجه نگه ميدارد. طبق قانون اين بازي، نفر دوم(صاحب چوب باريك)مي تواند ضربه خود را تا زير زانوي نفر اول بزند و زدن ضربه بالاتر از زانو، خطا مي باشد. از نظر مردم حاضر، هر چه نفر اول ضربات بيشتري تحمل نمايد، قدرتمند تر جلوه مي نمايد. اين بازي در تحقيقات مردم نگاري شهرستان شوش ثبت شده است.
بازي ِ ُگل و ُگل ريز
در اين بازي گروهي، افراد هدفي را مشخص مي كنند سپس چوبي به طول 20 تا 30 سانتي متر انتخاب مي كنند. چوب را به سمتي پرتاب مي كنند. هر كسي چوب را زود تر پيدا كرده و به هدف بزند برنده است. ضمن اينكه افراد ديگر سعي مي كنند كه به او اجازه ندهند چوب را به هدف بزند و اگر كسي بتواند چوب را از دست او بربايد و خود به هدف بزند، برنده است. اين بازي در سنين مختلف بين 7 تا 15 سال مرسوم است. اين بازي در تحقيقات مردم نگاري شهرستان انديمشك ثبت شده است.
بازيِ قاو
دايره اي در نظر مي گيرند. گروهي داخل دايره مي نشينند.گروه ديگر در بالاي سر آنها به دور شان مي چرخند و سعي مي كنند كلاهِ گروه وسط را بردارند. اگر موفق شوند، برنده اند و اگر گروه وسط هر كدام از آنها را با پا بزنند، گروه مقابل بازنده است و بايد داخل دايره بنشيند و گروه داخلِ دايره دور آنها بچرخد و كار آنها را انجام دهد. اين باز ي عمدتا در روزهاي عيد نوروز انجام مي شود. اين بازي در تحقيقات مردم نگاري شهرستان انديمشك ثبت شده است.
بازيهاي محلي شوشتر
بازيهاي محلي
شامل: برد كل(bard kel) – اشتي تي(eštiti) – دوس بازي(dus bâzi) – قرقروك((qarqaruk – فنگ بازي(feng bâzi) – گل مشتك(gol moštak) -گُل مِلِنَه-گال پِشكِلَك-كي دارِ ايزِ نِه – گُروك
اشتي تي eštiti
اشتي تي eštiti بازي خاص شبهاي ماه رمضان است. بازي كنان به دو گروه مساوي تقسيم و هر گروه در يك نيمه زمين قرار مي گيرند. به نوبت از هر گروه يك نفر با گفتن اشتي تي با يك پا بدون اينكه نفس تازه كند داخل زمين گروه مقابل مي شود. بازيكن پيش از آنكه نفس تازه كند بايد با بازيكن مقابل با دست تماس پيدا كند و اگر دست بازيكن اشتي تي كنان به او بخورد بايد از بازي خارج شود.
گل مشتك gol moštak
بازي شبانه كودكان به اين صورت كه يك مهره(گل) را نزد يكي از ياران گروه مي گذارند و گروه مقابل بايد حدس بزند كه گل نزد كيست.
قم قمبه
در اين بازي فر فره اي را بر روي سطح مسطحي مي چرخانند و هر كس بتواند فرفره را با مدت زما ن بيشتري بچرخاند برنده اين بازيست.
كي دارِ ايزِ نِه
در اين بازي بازيگران نام مستعاري بر خود مي نهند. بازيگري كه نقش گرگ را بازي مي كند بايستي نام بازيگران ديگر را حدس زند. فردي كه نامش درست حدس زده شده باشد، به سوي تُل(تپه) مي دود. اگر گرگ پيش از آنكه بازيگر به تُل برسد او را بگيرد، جاي آنها با هم عوض مي شود.
قطورgotur
اين بازي با 5 سنگ كوچك(كمي كوچكتر از يك بند انگشت) انجام مي گيرد. بازيگر، سنگها را در كف دست نگه مي دارد و آنها را به هوا پرتاب مي كند و بلافاصله دست خود را پشت به هوا مي گيرد. اگر از سنگهاي باز گشته شده، سنگي بر پشت دست قرار نمي گرفت يا تنها يك سنگ باقي مي ماند، آن بازيگر باخته بود. در غير اين صورت بايستي دوباره آنها را به هوا پرتاب كند كه اين بار بايستي كف دست خود را زير آنها قرار دهد تا در دستش جاي گيرند. او در حالي كه ريگها را در دست دارد باستي آنها را يكي يكي به هوا پرتاب كند و ساير ريگ ها افتاده شده را بردارد.اين بازي به نام "گُروك" نيز شناخته مي شود.
بازيهاي محلي دزفول
الخترalaxtor - تاجفت tâjoft - دالپلو dâlpelow - چوگه - čugaپا پا pâpâ - كي گل بره kigolbare – فيتال fitâl – رنگم رنگم ري لاسيه rangom rangom ri lâsie و...
توضيح برخي از بازيهاي سنتيِ دزفولي
كي گل بره
اين بازي از جمله بازيهاي درون آب است كه در آن افراد به صورت دسته جمعي وارد آب رودخانه مي شوند و در جاهايي كه عميق باشد به زير آب مي روند، هر كس كه توانست مسير بيشتري را زير آب طي كند و نفس كم نياورد برنده است. اين بازي مشترك ميان دختران و پسران است و از سنين 10 تا 20 سال در آن شركت مي كنند.
رنگم رنگم ري لاسيه
اين بازي توسط دختران برگزار مي شود. در اين بازي يك نفر از بقيه بزرگتر است و با گرفتن يك سيني بزرگ در دست جلو مي ايستد٬ بقيه با گرفتن طنابي در دست و عبور دادن از پاهاي خود به صورت يك ستون پشت سر او قرار مي گيرند و اين اشعار را مي خوانند: رنگم رنگم ري لاسيه٬ افراد حاضر در صف مي گويند: همچه گلي عباسيه hamče goli abâsiya و به دنبال آن مي روند. در اينجا بايد كسي از صف خارج شود و هر كس كه به زمين افتاد بازنده است.
بازيهاي محلي بهبهان
بازيهاي منطقه بهبهان داراي تنوع و گستردگي خاصي است كه كودكان، نوجوانان اعم از دختر يا پسر به انجام آن مي پردازند. برخي از انواع اين بازي ها به شرح زير مي باشد:
قطور qotur، تي تي titi، سوار سوار، كل كل برد kelkelebard، تپ تپ گا taptape gâ، امي بي amibi يا دال كلي dâlkeli، اي دسه ei dasa، اسه سوار esesavâr، گل تكونار gol tekonâr، مزوت شهري mazotešahri، مرد سلوري marde salori و...
توضيح برخي از بازيهاي سنتيِ بهبهان
سوار سوار
بازي به صورت دو نفر دو نفر انجام مي شود. پس از قرعه كشي يك نفر روي كول ديگري سوار مي شود و به در خانه ها رفته از صاحب خانه سؤال مي كنند سوار سوار؟ يا پياده سوار؟ اگر صاحب خانه مي گفت پياده سوار آن دو جايشان را عوض مي كنند و بازي به همين ترتيب ادامه مي يابد.
تپ تپ گا taptape gâ
روش اين بازي به اين شرح است كه يك نفر در محل مشخص چشم مي گذارد و ديگران پنهان مي شوند پس از لحظاتي او به دنبال آنان مي گردد و هر كس را كه ببيند دست خود را به سر او مي زند و آن شخص به اين ترتيب از بازي خارج مي شود. هر كس نيز بتواند بدون ديده شدن به محل بازي برسد برنده است. نوبت چشم گذاري بعدي به فردي مي رسد كه زودتر ازهمه بازنده شده باشد.
خرما، ادويه هفت رنگ، ليف خرما، عبا، حصير، گبه، فرش، گليم، سجاده بافي، جاجيم، نمد، خراطي، حصير بافي، حلوا ارده، حلوا شكري، حلوا كنجدي، شير ارده، انواع كلوچه سنتي.