زبان اصلي مردم تهران و استان تهران، فارسي است. اما در بعضي نقاط زبان هاي محلي نيز ديده مي شود كه در مجموع از لهجه هاي فارسي محسوب مي شوند. به طور كلي زبان و گويش هاي ديگري مانند آذري، گيلكي، لري، مازندراني نيز به دليل مهاجرت ها به آن افزوده شده است.
 

اشتهارد و كرج: اهالي اشتهارد خود را از طايفه «تات» يا «ترك» مي دانند. تات ها به گويش محلي و تركها به گونه اي از ترك آذري تكلم مي كنند. مردم برخي روستاها مانند پلنگ آباد و جار به هر دو زبان سخن مي گويند.

تهران و ري: ساكنان تهران قديم قبل از پايتخت شدن مانند روستانشينان كنوني شميران و آبادي هاي مجاور سخن مي گفتند. اما شهر تهران لهجه خود را از دست داد و لهجه فعلي آن تركيبي از انواع لهجه هاي ايراني است. زبان محله «چال ميدان» در محاوره، لحن والفاظ خاصي داشت كه به غني سازي فرهنگ عامه كمك مي كرد. اين لحن هنوز در گوشه كنار اين محله به گوش مي رسد. در زبان محاوره اي تهران طبقات اجتماعي نقش مهمي داشته اند و هر قشري لحن زبان خاص خود را داشته است.
 

دماوند: گويش منطقه دماوند را مي توان در شمار گويش هاي اصيل ايراني قرارداد. لهجه اين منطقه به دو دسته تقسيم مي شود: تاتي و لهجه ها و گويش هاي غيرتاتي.
 

شميران (قصران ): زبان عمومي قصران لهجه اي از زبان باستاني پهلوي رازي است، ولي در لهجه ميگون، شهرستانك، لالون، زاگون، روته، گرمابدر، شمشك و دربندسر، لهجه مازندراني غلبه دارد.
 

رباط كريم: چند دسته گويش در اين منطقه به چشم مي خورد: تركي شاهسون در روستاهاي منجيل آباد، آلارد، انجم آباد گويش فارسي در رباط كريم، سلطان آباد، اكبرآباد، سبزدشت، حصارك  نقاط چند زبانه(تركي، لري، تاتي، فارسي)
 

شهريار: در شهريار و نقاط روستايي آن به گويش هاي تركي، لري، كردي، فارسي، تكلم مي شود. برخي نقاط ترك زبانند و خود را از اعقاب شاهسون هاي آذربايجان مي دانند.
 

ورامين: چند گويش در اين منطقه وجود دارد. از جمله ايل دماوند كه به لري تكلم مي كنند.