اين سرزمين در دوره مادها به نام ماد كوچك معروف بود . با حمله مغولان و با ورود هلاكوخان ، آذربايجان مركز شاهنشاهي مغولان از خراسان تا شام شد. پس از مغولان و خاندان تركان قره قيونلوها و آق قيونلوها بر اين منطقه تسلط يافتندو بعد شاه اسماعيل اول تبريز را پايتخت ايران اعلام كرد . بعد ها در دوره قاجار و در زمان سلطنت فتحعلي شاه قاجار بخشي از آذربايجان طي عهد نامه هاي به روسيه واگذار شد. از نام هاي ديگر اين سرزمين ايرانويچ ،آذرگشسب و آتورپادگان است . بعد از فتحعلي شاه ، شهر تبريز وليعهد نشين شد و احمد شاه و ناصرالدين شاه و مظفرالدين شاه و بالاخره محمدعلي شاه دوران ولايت عهدي خود را در اين شهر گذراندند. رضاخان در سال 1300 شمسي سيطره حكومت مركزي ايران را بر اين منطقه برقرار كرد. با شروع جنگ جهاني دوم در سال 1320 شمسي، نيروهاي شوروي وارد ولايات شمالي ايران از جمله آذربايجان شدند. اين نيروها در ارديبهشت ماه 1325 شمسي به دنبال طرح مسئله آذربايجان در سازمان ملل متحد، آذربايجان را تخليه كردند. مردم آذربايجان در جريان ملي شدن صنعت نفت در سال 1329 شمسي مبارزه را عليه استعمار انگليس آغاز كردند و سرانجام با پيروزي ، انگليس شكست خورد.